Mediawijzermakers achtergrond

Bibliotheekservice Fryslân (BSF) brengt met MediawijzerMakers! mediawijsheid en de makersbeweging samen. In Friesland voegen we hier de component de Friese taal aan toe. Deze elementen passen binnen de inhoudelijke- en innovatiestandpunten van BSF. Met Mediawijzermakers! willen we bereiken dat mediacoaches zelf hun mediawijsheidsaanbod kunnen maken. Het vastleggen van deze vaardigheden gebeurt zowel in het Nederlands als het Fries. Als maakplatform hiervoor wordt het laagdrempelige en gratis online programma Mozilla Webmaker gebruikt, evenals de Maker Boxes zoals ontwikkeld door Åke Nygren (bibliotheek van Stockholm).

Maker Boxes

Het verschijnsel van een maker box is niet nieuw, maar de koppeling die Nygren legt met het digitale geletterdheid-framework van Doug Belshaw is dat wel. Hiermee is het namelijk uitstekend te combineren met ons uitgangspunt professionals zélf te laten onderzoeken en ontdekken, maar altijd vanuit hun professie.

Deze zelfwerkzaamheid geven we vorm door het organiseren van zogenaamde Maker Parties, een principe van de Mozilla Foundation. Hun softwaretools maken namelijk deel uit van het Maker Boxes-aanbod, naast hardware als Library Box, de 3D-print pen, Raspberry Pi, Quirkbots en heel veel meer.

Binnen de Maker Party, die een dagdeel in beslag neemt, ontdekken deelnemers spelenderwijs hoe de technologie werkt, maar wordt vooral gereflecteerd op de rol ervan op het eigen werk. Dat laatste is vanzelfsprekend het allerbelangrijkst. De Maker Boxes gaan daarom ook niet over de technologie zelf, maar over de onderliggende digitale geletterdheidcompetenties zoals beschreven door Belshaw in zijn boek The Essential Elements of Digital Literacies.

Mediawijsheid

De Radboud Universiteit heeft afgelopen jaar een literatuurstudie uitgevoerd naar de mediawijsheidvaardigheden van jongeren van 12 tot 20 jaar. Daarnaast heeft zij een enquete gehouden onder vo- en mbo-docenten. Hierin is gevraagd naar de percepties van de docenten met betrekking tot de mediawijsheid van hun leerlingen, de manier waarop zij in hun lessen aandacht besteden aan mediawijsheid en welke professionalisering zij op het gebied van mediawijsheid nodig hebben.

Docenten in het VO geven aan dat zij het minst in staat zijn om leerlingen bij te brengen om te begrijpen hoe media gemaakt worden (Begrip). De docenten die behoefte hebben aan professionalisering geven eveneens aan dat zij vooral behoefte hebben aan aandacht voor deze begripscompetentie. http://www.mediawijzer.net/wp-content/uploads/Mediawijsheid-in-het-vo-en-mbo-oktober-2014.pdf

In tegenstelling tot de constatering dat men moeite heeft met het (begrip van) maken zie je de laatste tijd de opkomst van de maker movement en het begrip leren door (samen) te maken. Er zijn onderwijsinstellingen en bibliotheken die hiermee aan de slag zijn, maar nog slechts mondjesmaat. Omdat deze makerscultuur, waarbij het bereik van het sociale web gekoppeld wordt aan de praktijk van alledag, begint met de begripscompetentie, vinden wij het belangrijk dat hiervoor aandacht komt.

Mozilla Webmaker

De toolkit van Mozilla Webmaker bestaat uit een aantal toepassingen: X-Ray Goggles, Thimble, Popcorn Maker en Appmaker. Mozilla ontwikkelde Webmaker omdat zij vindt dat de gebruikers van het internet ook weer eigenaar van het internet zouden moeten zijn. De vier toepassingen stellen gebruikers in staat vaardigheden te ontwikkelen waarmee zij, in de woorden van Mozilla, “het web kunnen maken”. Als basis voor deze benadering beschreef Mozilla de kernwaarden voor volwaardig internetgebruik in de Web Literacy Map.

De Web Literacy MapDeze geeft een beschrijving van “competenties en vaardigheden (…) die van belang zijn om steeds beter te worden in lezen, schrijven en meedoen op het web”. De Literacy Map is de basis waarop de tools van Mozilla Webmaker gebouwd zijn. Webmaker is onderdeel van Mozilla’s non-profit missie om een meer open, webgeletterde wereld te maken.

Maker Parties

Met Mediawijzermakers! streven we ernaar om ook op een fysieke manier (samen) te werken. Dit doen we door het organiseren van zogenaamde Maker Parties.

Maker Parties zijn fysieke bijeenkomsten waarbij hands-on aan de slag gegaan wordt met Webmaker. Fundamenteel onderdeel van Mediawijzermakers! is dat er in zes Friese bibliotheken Maker Parties worden georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomsten worden de mediacoaches geïnstrueerd in het gebruiken van Webmaker. Deze instructies worden verzorgd vanuit BSF/FryskLab. Het is vervolgens de bedoeling dat de mediacoaches deze kennis overdragen aan collega’s en leerkrachten door ook zelf Maker Parties te organiseren.

Dit moet uiteindelijk leiden tot de aanwas van les- en toetsingsmateriaal binnen de Webmaker-omgeving: https://webmaker.org/make-your-own

Speciale aandacht daarbij zal het gebruik van het Fries zijn, bijvoorbeeld bij de documentatie van de projecten. Hiermee ontstaat een interessante koppeling tussen het bijdragen aan online geletterdheid, De Friese taal en het fenomeen dat bibliotheken, FabLabs en het onderwijs elkaar in toenemende mate opzoeken.